Bilim insanları, karşınızdakinin palavra söylediğini anlamanızı sağlayacak yeni bir sistem buldu

Yeni bir araştırma, soruşturmacıların yalancıları belirlemesine yardımcı olacak kolay bir metot öneriyor: Bir şüpheliden, sorgulama sırasında ek bir misyon yapmasını isterseniz yanlışsız söyleyip söylemediğini daha gerçek bir biçimde anlamanız kolaylaşacaktır.

Önceki araştırmalar, yanlışsız olmayan ve aldatıcı cümleler kurmanın beyni zorlayarak, sırf doğruyu söylemekten çok daha fazla bilişsel güç gerektirdiğini gösteriyordu. Araştırmacılar, bir şahsa palavra söylerken yapması için ikinci bir misyon vermenin hikayeler üretmek için gereken bilişsel çabayı toplamakta zorlanmalarına yol açacağını, bu yüzden de palavralarının daha kolay fark edilebilir olacağına inanıyorlar.

Portsmouth Üniversitesi Psikoloji Kısmı’ndan çalışma müellifi Profesör Aldert Vrij yaptığı açıklamada “son 15 yılda palavra söyleyenleri zekice alt ederek palavraların tespit edilebileceğini fark ettik. Bunun yalancıların dikkatlerini bir açıklama geliştirmek ile ikincil bir görev ortasında bölmeye zorlayarak yapabiliyoruz” dedi.

Açıklama şöyle devam ediyor: “Araştırmamız, palavra söyleyenlere ne söyleyeceklerini düşünmeleri için uygun bir fırsat verildiği sürece doğruların ve palavraların eşit derecede makul görünebileceğini gösterdi. Düşünme fırsatı azaldığında, gerçekler çoklukla palavralardan daha makul geliyor. Deneyimizde, özellikle görüşülen bireylerin ikincil bir misyonu yerine getirmeleri gerektiğinde ve bu görevin pahalı olduğu söylendiğinde, palavralar kulağa gerçeklerden daha az inandırıcı geliyor.

Bu görü, İngiltere’deki Portsmouth Üniversitesi’nden psikologlar tarafından bu yılın başlarında Memleketler ortası Psikoloji ve Davranış Analizi Mecmuası’nda bildirilen bir araştırmadan geliyor.

Küme, öncelikle COVID pasaportları ve göçmenlikten Brexit ve Boris Johnson’a kadar haberlerde yer alan çeşitli tartışmalı konularda destek veyahut muhalefet seviyelerinin sorulduğu 164 kişiyi bu deney için bir ortaya getirdi. İştirakçiler daha sonra hakikat söyleyenler veyahut yalancılar olarak, rollerini oynamak için rastgele dağıtıldı. Bahislerden üçü hakkında soru sorulduğunda, hakikat söyleyenler bir konudaki gerçek hislerini bildirirken, yalancılar fikirleri hakkında yanlış bilgi verdiler.

Araştırmacılar daha sonra kimin doğruyu söylediğini ve kimin palavra söylediğini sav etmek zorunda kaldı. İştirakçilere ek bir teşvik vermek için, araştırmacıları pozisyonlarına başarılı bir halde ikna ederlerse nakit ödül kazanma talihine sahip oldukları söylendi. İştirakçilerin üçte ikisinden görüşme sırasında bir araba kayıt numarasını da hatırlamaları istendi. Bu kümenin yarısına ayrıyeten bu görevin özellikle kıymetli olduğu söylendi.

Genel olarak bakıldığında, sonuçlar, özellikle yalancılara ikincil bir görev verildiğinde ve bunun pahalı olduğu söylendiğinde, kıssalarının hakikat söyleyenlerin hikayelerinden daha az inandırıcı ve daha az anlaşılır olarak algılandığını gösterdi.

Profesör Vrij, “Sonuçların modeli, bir sorguda ikincil görevlerin tanıtılmasının palavra tespitini kolaylaştırabileceğini, lakin bu cins misyonların dikkatli bir halde sunulması gerektiğini gösteriyor” dedi ve ekledi: “Görünüşe göre ikincil bir görev, lakin yalancılar onu ihmal etmezse etkili oluyor. Bu, görüşmecilere bu deneyde gösterildiği üzere ikincil misyonun değerli olduğunu söyleyerek ya da ihmal edilemeyecek ikincil bir görev ekleyerek başarılabilir (bir nesneyi kavramak, bir nesneyi havada tutmak veya bir araba simülatörünü sürmek gibi). Bu kriterleri karşılamayan ikincil misyonların palavra tespitini kolaylaştırması beklenen değildir.

Paylaş

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir